Wat is eigendom?

Vraag dit aan een jurist en die zal je meteen vertellen dat eigendom het meest omvattende recht is dat wij kennen. Het eigendomsrecht is het meest omvattend omdat je als persoon het volledige gebruik en genot hebt over een zaak. Er is geen recht sterker dan het eigendomsrecht. Kan je dan een ander recht hebben op een zaak? Jazeker, dit zijn de beperkte rechten. Beperkte rechten zijn eigenlijk afsplitsingen van het eigendomsrecht. Voorbeelden van beperkte rechten zijn:

• Pandrecht

• Erfpacht

• Hypotheekrecht

• Opstalrecht

Naast dat je als eigenaar eigendom hebt over de zaak heb je ook eigendom over alle onderdelen van een zaak. Denk aan de poten onder een tafel die onderdeel zijn van de tafel. Dit kan als vanzelfsprekend overkomen, maar juridisch is dit lang niet altijd het geval.

Bezit, houderschap en eigendom

Niet iedereen die een zaak gebruikt of onder zich heeft is eigenaar van de zaak. In het taalgebruik worden de woorden bezit en eigendom veelal door elkaar gebruikt. Toch zit hier een juridisch verschil tussen. Bezit is het houden van een zaak voor jezelf. Niet elke bezitter is eigenaar en heeft het eigendomsrecht. Denk bijvoorbeeld aan een autodief. De persoon waarvan de auto is gestolen is de eigenaar, maar de dief is de bezitter. De dief heeft namelijk het oogmerk om de auto voor zichzelf te houden. Het eigendom van de auto kan juridisch niet zomaar overgaan door in te stappen en weg te rijden in een ‘vreemde’ auto.

Naast bezit en eigendom is er nog een derde verhouding. Namelijk, het houderschap. Een houder is een persoon die een zaak onder zich heeft voor iemand anders. De houder weet van zichzelf dat hij niet de eigenaar en/of bezitter is. Ook hij heeft dus geen eigendomsrecht. Als je bijvoorbeeld een boek uit de bieb leent weet je dat de bieb het eigendomsrecht heeft. Ook heb je niet het oogmerk om het boek te houden voor jezelf, je bent namelijk van plan om het terug te brengen.

Verkrijging van eigendom

Eerder gaf ik aan dat het eigendom van een auto niet zomaar juridisch kan overgaan door in een vreemde auto te stappen en weg te rijden. Maar hoe word je dan eigenaar van een zaak? Er zijn verschillende manieren om eigenaar te worden. De meest voorkomende is een overdracht. Voor een geldige overdracht moet er voldaan zijn aan drie vereisten:

• Een leveringshandeling.
  Hiermee wordt bedoeld de handeling waarmee de zaak in het vermogen van de nieuwe eigenaar terecht komt. De meest bekende is de bezitsverschaffing, het letterlijk overdragen van een zaak. Juridisch zijn er nog veel meer mogelijkheden maar daar ga ik niet op in in dit blog.

• Beschikkingsbevoegdheid van de vervreemder.
  De persoon die de zaak gaat overdragen moet wel bevoegd zijn om dit te mogen doen.

• Een geldige titel.
  De titel is eigenlijk de reden van overdracht. Dit is bijvoorbeeld een koopovereenkomst of een schenking.

Naast de overdracht zijn er nog andere mogelijkheden om eigenaar van een zaak te worden. Denk hierbij aan omstandigheden zoals schatvinding of zaaksvorming.

Intellectueel eigendom

Intellectueel eigendom biedt bescherming tegen onrechtmatige acties van derden. Het eigendomsrecht geeft een exclusieve bevoegdheid om over het recht te beschikken en om dit recht te gebruiken. Deze bescherming werkt tegenover iedereen. Zo beschermt het eigendomsrecht op een auto je tegen diefstal. Naast eigendom van een zaak kan je ook eigendom hebben op intellectuele creaties. Denk bijvoorbeeld aan muziek, theatervoorstellingen, foto’s of uitvindingen. Er zijn een aantal categorieën van intellectuele eigendomsrechten:

• Auteursrecht

• Octrooirecht

• Merkenrecht

• Handelsnaamrecht

Conclusie

Eigendom is het meest omvattende recht dat iemand op een zaak kan hebben. Naast het zakelijke recht bestaat er ook een intellectueel eigendom op intellectuele creaties. Wees je er van bewust dat dit blog maar een kleine hoeveelheid van de regels en voorwaarden schetst die komen kijken bij het eigendsomsrecht.