Wat staat er in de grijze lijst?

Veel consumenten lezen de algemene voorwaarden niet of nauwelijks wanneer ze met een bedrijf een overeenkomst sluiten. Vaak wordt online op ‘volgende’ of ‘akkoord’ geklikt. Daarnaast gaan consumenten vaak akkoord met een offerte waardoor ze stilzwijgend akkoord gaan met de daarbij behorende algemene voorwaarden. Het lijkt daarom mogelijk om zomaar alles op te nemen in de algemene voorwaarden.
Dat is niet zo. Om consumenten te beschermen, heeft de wetgever een zwarte en een grijze lijst opgesteld. In dit artikel wordt de grijze lijst besproken. Ik ga in op wat het inhoudt als een beding op de grijze lijst staat en welke bepalingen precies in de grijze lijst staan.

Wie kan zich beroepen op de grijze lijst?

De grijze lijst is opgenomen in art. 6:237 van het Burgerlijk Wetboek. Bepalingen die in de grijze lijst en de algemene voorwaarden van een onderneming staan worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn indien ze worden gebruikt bij een overeenkomst tussen een consument en een onderneming. In een business to consumer relatie dus.  Alleen bij grote uitzondering kunnen bedrijven zich beroepen op de grijze lijst. Het betreft dus slechts een mogelijkheid voor consumenten om zich op de grijze lijst te beroepen. Het is een consumentenrecht, omdat consumenten beschermd worden.

Wat staat er in de grijze lijst?

Als een bepaling in de grijze lijst staat wordt hij dus vermoed onredelijk bezwarend te zijn. Dat betekent dat jij als ondernemer moet bewijzen dat de bepaling niet onredelijk bezwarend is. De grijze lijst draait de bewijslast dus om.
Indien je niet in dit bewijs slaagt wordt de bepaling dus als onredelijk bezwarend aangemerkt. Daardoor is de bepaling vernietigbaar. Dat wil zeggen: de consument hoeft geen rekening te houden met de onredelijke bepaling.

Voorbeelden van bepalingen uit de grijze lijst

In de grijze lijst staan (vrij vertaald) bijvoorbeeld volgende bepalingen die worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn:

Lange reactietermijn: elk beding waarbij de onderneming een onredelijk lange of onduidelijk omschreven termijn heeft om te reageren.

Beperking verplichtingen: bedingen waarmee de onderneming zijn verplichtingen inperkt tot een onredelijk niveau.

Afwijkende prestatie: elke bepaling die ervoor zorgt dat jij als ondernemer een andere dienst of ander product mag leveren zonder dat de consument een beroep mag doen op ontbinding van de overeenkomst.

Beperking verplichting tot nakoming: bepalingen die ervoor zorgen dat jij als ondernemer niet meer gebonden bent aan de overeenkomst.

Lange termijn voor nakoming: elke bepaling die stelt dat de ondernemer een onredelijk lange of niet duidelijk bepaalde termijn heeft voor de nakoming van zijn verplichtingen.

Uitsluiting schadevergoedingsplicht: het zogenaamde exoneratiebeding waarmee de juridische aansprakelijkheid geheel of gedeeltelijk wordt uitgesloten. Dus, omdat de wetgever weet dat consumenten de van toepassing verklaarde algemene voorwaarden bij een overeenkomst vaak niet doorlezen, zijn er in de wet beschermende bepalingen opgenomen voor consumenten. Een van die beschermingsbepalingen is de grijze lijst, waarop bedingen staan die worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn. Tegenbewijs is dus altijd mogelijk.

Conclusie

Dus, omdat de wetgever weet dat consumenten de van toepassing verklaarde algemene voorwaarden bij een overeenkomst vaak niet doorlezen, zijn er in de wet beschermende bepalingen opgenomen voor consumenten. Een van die beschermingsbepalingen is de grijze lijst, waarop bedingen staan die worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn. Tegenbewijs is dus altijd mogelijk.

Naast de grijze lijst bestaat er ook nog de zwarte lijst. Klik hier om meer over de zwarte lijst te lezen.