De keuze voor een rechtspersoon

Rechtsvorm met of zonder rechtspersoonlijkheid

Bij het oprichten van een onderneming moet je een keuze maken uit de verschillende rechtsvormen. De gekozen rechtsvorm is het juridische jasje van je onderneming. Voordat je voor een rechtsvorm kiest moet je goed nadenken of je een rechtsvorm wil met of zonder rechtspersoonlijkheid. Bekende voorbeelden van rechtsvormen zijn de eenmanszaak, de vennootschap onder firma (vof) en de besloten vennootschap (bv). De keuze voor een rechtsvorm met of zonder rechtspersoonlijkheid is belangrijk omdat deze keuze invloed heeft op de aansprakelijkheid voor schulden van de onderneming.

In deze blog zal ik ingaan op wat rechtspersoonlijkheid inhoudt, wat het belang is van rechtspersoonlijkheid en welke rechtsvormen wel of geen rechtspersoonlijkheid hebben.

Wat is rechtspersoonlijkheid?

Ondernemingen hebben rechtspersoonlijkheid zodat zij rechten en plichten kunnen hebben, net zoals natuurlijke personen. Ondernemingen met rechtspersoonlijkheid noemen we rechtspersonen. Het zijn van een rechtspersoon betekent bijvoorbeeld dat ondernemingen de plicht hebben om belasting te betalen en dat ondernemingen in staat zijn om bezittingen te hebben, maar het betekent ook dat zij overeenkomsten mogen sluiten en aansprakelijk gesteld kunnen worden. Deze juridische constructie zorgt ervoor dat rechtspersonen volwaardig mee kunnen doen aan het rechtsverkeer. Aangezien alleen een natuurlijk persoon een pen kan vasthouden om een handtekening te zetten onder een contract, wordt een rechtspersoon altijd vertegenwoordigd door een of meerdere natuurlijke personen. In principe zijn alleen de bestuurders van een rechtspersoon bevoegd om namens de rechtspersoon op te treden, al kan het zo zijn dat in bepaalde gevallen werknemers of andere derden ook bevoegd zijn. Een handtekening van een bestuurder geldt als handtekening van de rechtspersoon. Om erachter te komen of iemand bevoegd is om namens de rechtspersoon afspraken te maken kan je het register van de Kamer van Koophandel raadplegen. Mocht je twijfelen of iemand wel bevoegd is om de rechtspersoon te vertegenwoordigen is het raadzaam om dit na te gaan voordat je een overeenkomst sluit of een afspraak maakt.

Wat is het belang van rechtspersoonlijkheid?

Het voordeel van een onderneming met rechtspersoonlijkheid is dat de onderneming aansprakelijk is voor schulden of schadeclaims. Alleen in bijzondere gevallen ben je als bestuurder van een onderneming met rechtspersoonlijkheid aansprakelijk, zoals bij frauduleus handelen van een bestuurder. Als je een onderneming hebt zonder rechtspersoonlijkheid is het juridisch vermogen van de onderneming niet afgescheiden van je eigen vermogen waardoor je aansprakelijk bent met je privévermogen voor schulden van de onderneming. Bij een rechtsvorm zoals de eenmanszaak is de eigenaar aansprakelijk voor schulden van de onderneming. Als de onderneming failliet gaat kunnen schuldeisers hun geld verhalen op je privévermogen.

Rechtsvormen met en zonder rechtspersoonlijkheid

Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid

• Verenigingen
• Coöperaties
• Onderlinge waarborgmaatschappijen
• Naamloze vennootschappen
• Besloten vennootschappen
• Stichtingen

Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid

• Eenmanszaak
• Vennootschap onder firma
• Maatschap
• Commanditaire vennootschap

Conclusie

Denk bij het starten van een onderneming goed na over een rechtsvorm met of zonder rechtspersoonlijkheid. Bij een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid ben je namelijk privé aansprakelijk voor schulden van de onderneming. Bij een onderneming met rechtspersoonlijkheid zal je in principe meer belasting betalen.