Wijziging Wet DBA: wat je moet weten

4 Waterdicht collega's overleggend in een informele sfeer. In de achtergrond werkt een andere collega op zijn laptop en weer een andere collega loopt met formulieren door de ruimte.
4 Waterdicht collega's overleggend in een informele sfeer. In de achtergrond werkt een andere collega op zijn laptop en weer een andere collega loopt met formulieren door de ruimte.

De Wet DBA (Deregulering beoordeling arbeidsrelaties) is op 1 mei 2016 in werking getreden en heeft als doel het voorkomen van schijnzelfstandigheid. Na de invoering van de wet ontstond er echter veel onduidelijkheid over de uitvoering en handhaving. De Nederlandse overheid besloot toen een handhavingsmoratorium in te stellen; zij zouden niet actief gaan optreden ter voorkoming van schijnzelfstandigheid. Dat gaat nu veranderen.

Belangrijke wijziging per 1 januari 2025

Met ingang van 1 januari 2025 zal de Belastingdienst weer volledig gaan handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit houdt in dat bedrijven en organisaties die zzp’ers inhuren, terwijl er eigenlijk sprake is van loondienst, kunnen worden geconfronteerd met naheffingen of boetes.

Tot nu toe konden opdrachtgevers nog volstaan met het gebruiken van de modelovereenkomsten van de Belastingdienst om aan te tonen dat er geen sprake was van een loondienstrelatie. Dat gaat nu veranderen; het gebruik van die modelovereenkomsten biedt geen volledige zekerheid meer. Dit staat namelijk haaks op het principe dat alle omstandigheden van een geval moeten worden beoordeeld, zoals door de Hoge Raad is verwoord.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

De opdrachtgever en de opdrachtnemer zijn samen verantwoordelijk voor het gebruik van de juiste contractvorm. Er moet daarbij gekeken worden naar twee belangrijke aspecten:

  • Kenmerken van een zzp’er: Wat zijn de eigenschappen van de zelfstandige?
  • Praktische uitvoering: Hoe wordt de samenwerking in de praktijk uitgevoerd?

Criteria voor zelfstandigheid

De Belastingdienst kijkt naar verschillende criteria om te beoordelen of een zzp’er daadwerkelijk als zelfstandig ondernemer opereert. Recentelijk is er een Keuzehulp gelanceerd om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Belangrijke factoren zijn onder andere:

  • Ondernemerschap: Gedraagt de zzp’er zich naar buiten toe als ondernemer? Het actief beheren van een website of het aanbieden van diensten aan verschillende opdrachtgevers is hiervan een indicatie.
  • Commercieel risico: Draagt de zzp’er commercieel risico? Bijvoorbeeld, als de zzp’er de schade draagt die ontstaat door het niet goed uitvoeren van de werkzaamheden. 
  • Integratie in bedrijfsprocessen: Is er sprake van inbedding van de zzp’er in de organisatie? Deze term is sinds het Deliveroo-arrest belangrijk bij de beoordeling van de arbeidsrelatie. Hoe meer de werkende onderdeel uitmaakt van de interne processen (denk aan deelname aan interne vergaderingen, het volgen van trainingen, de verplichting tot het opvolgen van interne richtlijnen, voortgangsgesprekken en meer), hoe groter de kans dat er sprake is van werken in loondienst. Je moet dus voorkomen dat de zzp’er ingebed is in de organisatie.
  • Eigen investeringen: Doet de zzp’er eigen investeringen, zoals het kopen van materialen of apparatuur voor het werk?
  • Vrijheid in werkwijze: Heeft de zzp’er de vrijheid om de uitvoering van het werk zelf te bepalen? De zzp’er zal dan bijvoorbeeld geen gedetailleerde instructies van de opdrachtgever te volgen. 
  • Vrijheid in werktijden: Bepaalt de zzp’er zijn of haar eigen werktijden?
  • Werkzaamheden: Voert de zzp’er geen taken uit die structureel deel uitmaken van de organisatie of ook door de werknemers van de organisatie worden verricht?
  • Vergoeding: Krijgt de zzp’er een vergoeding die aanzienlijk hoger ligt dan het salaris van de werknemers in de organisatie? Wordt de vergoeding op factuurbasis per uur of per opdracht betaald, in plaats van maandelijks?
  • Duur van de werkzaamheden: Voert de zzp’er kortlopende opdrachten uit of werkt hij of zij minder dan 20 uur per maand bij dezelfde opdrachtgever? 
  • Verschillende opdrachtgevers: Heeft de zzp’er steeds verschillende opdrachten en opdrachtgevers? Daarmee is de werkende dus niet afhankelijk van één opdrachtgever. 
  • Vervangbaarheid: Heeft de zzp’er de vrijheid om zich te laten vervangen? En kan dit in de praktijk ook daadwerkelijk? 
  • Resultaatsverplichting: Is er een resultaatverplichting afgesproken, waarbij verwacht wordt dat er op een bepaald moment concrete resultaten worden behaald?

Hoe meer van deze punten je kan aantonen, hoe groter de kans dat de zzp’er als zelfstandige wordt aangemerkt en er geen sprake is van schijnzelfstandigheid. Let hierbij wel op dat deze criteria ook daadwerkelijk in de praktijk moeten worden gehandhaafd. Met het enkel verwerken van deze punten in de gesloten overeenkomst, ben je niet helemaal veilig. 

Heb je vragen of behoefte aan juridisch advies over de Wet DBA? Neem gerust contact op met één van onze arbeidsrechtjuristen! 

Sam Derks, eigenaar van Waterdicht, zitten op een zwarte leren stoel. Hij lacht in de camera.

Hulp nodig?

Sam is bereikbaar

Neem contact op

Een medewerker van Waterdicht zit op een stoel in een informele setting, tegenover haar zitten 2 collega's. Ze heeft een laptop opschoot en lacht naar een collega
Een medewerker van Waterdicht zit op een stoel in een informele setting, tegenover haar zitten 2 collega's. Ze heeft een laptop opschoot en lacht naar een collega
Kennisbank
Nieuws
27 januari 2025

Verscherping van de regels rondom het concurrentiebeding: dit is de stand van zaken

Een laptop met schrift en telefoon met Waterdicht achtergrond
Een laptop met schrift en telefoon met Waterdicht achtergrond
Kennisbank
Nieuws
5 december 2024

Verplichte registratie CO2-uitstoot

Jelle, jurist bij Waterdicht, zit achter een laptop aan tafel te werken. Hij bestudeert een papieren contract die hij vast heeft
Jelle, jurist bij Waterdicht, zit achter een laptop aan tafel te werken. Hij bestudeert een papieren contract die hij vast heeft
Kennisbank
Nieuws
3 december 2024

Waterdichte vertaling van het concurrentiebeding: voordelen voor werkgevers

Een mock-up van een legal design van Waterdicht voor het denkbeeldige bedrijf PACK
Een mock-up van een legal design van Waterdicht voor het denkbeeldige bedrijf PACK
Kennisbank
Nieuws
18 november 2024

Heldere arbeidsovereenkomsten met legal design: van complex naar simpel

Een still uit een uitzending van het programma KASSA, waar eigenaar Sam aan tafel zit.
Een still uit een uitzending van het programma KASSA, waar eigenaar Sam aan tafel zit.
Kennisbank
Nieuws
14 november 2024

Mag je zomaar je abonnementsprijs verhogen?

4 Waterdicht collega's overleggend in een informele sfeer. In de achtergrond werkt een andere collega op zijn laptop en weer een andere collega loopt met formulieren door de ruimte.
4 Waterdicht collega's overleggend in een informele sfeer. In de achtergrond werkt een andere collega op zijn laptop en weer een andere collega loopt met formulieren door de ruimte.
Kennisbank
Nieuws
22 oktober 2024

Wijziging Wet DBA: wat je moet weten

Tess, werkzaam als juridisch medewerker bij Waterdicht, is in gesprek met een collega, ze lacht breed uit
Tess, werkzaam als juridisch medewerker bij Waterdicht, is in gesprek met een collega, ze lacht breed uit
Kennisbank
Nieuws
19 augustus 2024

De waarde van zwarte en grijze lijst bij niet-consumenten